زخم پا یکی از مهمترین عوارض دیابت محسوب می شود. زخم پا از بزرگترین مشکلات پزشکی، اجتماعی و اقتصادی در سراسر جهان است و تا حد زیادی بر کیفیت زندگی بیمار تاثیر می گذارد. خطر ابتلا به زخم پا در بیماران دیابتی نزدیک به ۲۵٪ است و اغلب منجر به ناتوانی و قطع عضو می شود. تخمین زده شده است که در هر ۳۰ ثانیه یک اندام تحتانی در جایی از جهان به علت زخم دیابت قطع می شود. ارتباط بین زخم های دیابتی و قطع عضو غیر قابل انکار است، زیرا دیابت عامل ۵۰ درصد از همه قطع عضوهای انتروویک در سراسر جهان است. بیماری های عروقی- دیابتی و عوامل عفونی- محیطی عامل اصلی ابتلا به زخم های دیابت هستند. عوامل دیگری که ممکن است در ترکیب با موارد بالا عمل کنند عبارتند از:
آسیب ناشناخته
ناهنجاری های بیومکانیک
تحرک محدود مفصل
افزایش حساسیت به عفونت
تشخیص زودهنگام و درمان موثر برای بهبود زخم دیابت ضروری است چون از قطع عضو جلوگیری می کند و کیفیت زندگی بیمار را حفظ می کند. بر این اساس باید درمان خاصی بر اساس اندازه، عمق و محل زخم در نظر گرفته شود.
در طی سالهای گذشته، چند روش طبقه بندی برای درمان زخم دیابت پیشنهاد شد، اما هیچ یک از این پیشنهادات پذیرفته نشد. طبقه بندی واگنر-مگگیت بر اساس عمق زخم است و شامل ۶ درجه زخم است. این موارد عبارتند از:
درجه ۰ (پوست سالم)
درجه ۱ (زخم سطحی)
درجه ۲ (زخم عمیق به تاندون، استخوان یا مفصل)
درجه ۳ (زخم عمیق با آبسه یا استئومیلیت)
درجه ۴ (گانگرن پیشانی)
درجه ۵ (گانگرن پا).
سیستم دانشگاه تگزاس عمق زخم را بررسی می کند و سپس آنها را با حضور یا عدم حضور عفونت طبقه بندی می کند. به طور خاص، درجه ۰ در طبقه بندی تگزاس نشان دهنده یک زخم ساده است. زخم درجه ۱ زخم های سطحی از طریق اپیدرم و درم هستند اما به تاندون، کپسول یا استخوان نفوذ نمی کنند. زخم های درجه ۲ به تاندون یا کپسول نفوذ می کنند، اما استخوان و مفاصل را درگیر نمی کنند. زخم های درجه ۳ به استخوان یا مفصل نفوذ می کنند.
هر درجه زخم شامل ۴ مرحله می شود:
زخم های پاک (A)،
زخم های غیر آلرژیک (B)،
زخم های ایسکمیک (C)
زخم های ایسکمیک آلوده (D).
در درجه های صفر تا چهار، ۵ ویژگی زخم مقایسه می شود از جمله اندازه، عمق، سپسیس، آرتروپوشی و انحراف. به همین ترتیب، گروه کاری بین المللی طبقه بندی PEDIS را پیشنهاد کرده است که زخم را براساس پنج ویژگی پرفیوژن (عرضه شریان)، وسعت، عمق، عفونت و حس طبقه بندی می کند.
در هر صورت می توان با تغذیه مناسب و راهکارهای مفید از زخم دیابت جلوگیری کرد